جامعه پویا -کم خونی نوعی بیماری است که افراد از سنین بسیار پایین و حتی از نوزادی ممکن است به آن مبتلا شوند. این بیماری دلایل مختلفی می تواند داشته باشد. ممکن است این بیماری منشا وراثتی داشته باشد و ممکن است ناشی از سوئ‌تغذیه باشد.
کم خونی در هر سنی ممکن است بروز کند و بسته به دلیل بروز آن تحت درمان قرار می گیرد
انواع کم خونی
کم خونی ناشی از فقر آهن (IDA): این نوع کم خونی از شایعترین انواع این بیماری است. فقر آهن زمانی بروز می‌کند که بدن فاقد آهن کافی است.
بدن برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد. این حالت معمولا در اثر از دست دادن خون به دلیل مشکلاتی همچون عادت ماهانه طولانی و سنگین، زخم‌های داخلی، پولیپ‌های روده یا سرطان روده بروز می‌کند.
بیشتر بخوانید: دلایل ریزش و نازکی مو چیست و با چه ویتامین هایی درمان کنیم
همچنین، رژیم غذایی فاقد آهن کافی می‌تواند منجر به بروز این حالت شود. در دوره بارداری نیز عدم وجود آهن کافی برای مادر و جنین موجب کم خونی از نوع فقر آهن می‌شود.
بدن می‌تواند با مصرف مود غذایی مانند گوشت گاو، صدف‌های خوراکی، اسفناج، عدس، سیب زمینی کباب شده با پوست و تخمه گل آفتابگردان، آهن مورد نیاز خود را به دست آورد.
کم خونی مگالوبلاستیک یا فقر ویتامین: این نوع کم خونی معمولا در اثر کمبود فولیک اسید یا ویتامین B-12 بروز می‌کند. این ویتامین‌ها به بدن در سالم نگهداشتن خون یا سیستم عصبی کمک می‌کنند. در این نوع کم خونی، بدن گلبول‌های قرمز خونی تولید می‌کند که نمی‌توانند اکسیژن را به خوبی تحویل دهند.
قرص‌های مکمل حاوی فولیک اسید می‌توانند این نوع کم خونی را درمان کنند. فولیک اسید را همچنین می‌توان از مصرف دانه‌ها و بنشن‌ها، مرکبات و آب میوه‌ها، سبوس گندم و سایر غلات، سبزیجات برگ پهن و سبز تیره، گوشت طیور، صدف و کبد به دست آورد.
بیشتر بخوانید: کمبود ویتامین دی در بدن چه می کند و چه تاثیری روی کودکان دارد؟
گاهی اوقات ممکن است یک متخصص نتواند تشخیص دهد که علت این بیماری کمبود ویتامین B-12 است. این حالت معمولا در افراد مبتلا به کم خونی وخیم بروز می‌کند که در حقیقت نوعی بیماری خود ایمنی است. عدم دریافت ویتامین B-12 کافی می‌تواند موجب کرخی و بی‌حسی دست‌ها و پاها، مشکلات در راه رفتن، از دست دادن حافظه و مشکلات بینایی شود. نوع درمان بستگی به عامل مولد بیماری دارد، اما به هر حال مصرف ویتامین B-12 ضروری است.
بیماری‌های نهفته: بیماری‌های خاصی وجود دارند که می‌توانند به توانایی بدن در تولید گلبول‌های قرمز خونی آسیب برسانند. برای مثال، افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی به ویژه بیمارانی که دیالیز می‌شوند در معرض ابتلا به کم خونی قرار دارند. کلیه‌های این بیماران قادر به ترشح هورمونهای کافی برای تولید گلبول‌های خونی نبوده و در هنگام دیالیز نیز آهن از دست می‌دهند.
بیماری‌های خونی ارثی: اگرفرد در خانواده سابقه بیماری خونی وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به آن در افراد دیگر نیز افزایش می‌یابد. یکی از امراض خونی ارثی کم خونی گلبول‌های داسی شکل است. به جای تولید گلبول‌های قرمز خونی طبیعی که به راحتی درون رگ‌های خونی حرکت می‌کنند، گلبول‌های داسی شکل حرکت سختی داشته و دارای لبه‌های خمیده هستند. این گلبول‌ها نمی‌توانند در رگ‌های خونی ظریف به آسانی حرکت کنند و در نتیجه مسیر رسیدن خون به اعضای بدن را مسدود می‌کنند. بدن گلبول‌های قرمز داسی شکل را نابود می‌کند، اما نمی‌تواند با سرعت کافی انواع طبیعی و سالم جدیدی را تولید کند. این امر موجب بروز کم خونی می‌شود نوع دیگری از کم خونی ارثی تالاسمی است. تالاسمی زمانی بروز می‌کند که بدن ژن‌های ویژه‌ای را از دست می‌دهد و یا ژن‌های غیر طبیعی مختلف از والدین به کودک ارث می‌رسد که به نحوه تولید هموگلوبین تاثیر منفی می‌گذارند.
بیشتر بخوانید: ویتامین e چه خواصی دارد و در چه خوراکی‌های وجود دارد
کم خونی آپلاستیک: نوع نادری از کم خونی است و زمانی بروز می‌کند که بدن به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نمی‌کند. از آنجا که این امر بر گلبول‌های سفید نیز تاثیر می‌گذارد، از این خطر بالای بروز عفونت‌ها و خونریزی‌های غیر قابل توقف می‌شود.
علایم کم‌خونی
کم خونی عوارض بیرونی دارد و به راحتی می‌توان آن را تشخیص داد از جمله عوارض کم‌خونی :
خستگی مفرط
اضطراب
رنگ پریدگی
سرگیجه
درد قفسه سینه
ریزش مو
ضربان قلب نامنظم
کاهش استقامت
دشواری در تمرکز
بی اشتهایی
درمان کم خونی
قبل از درمان کم‌خونی باید علت آن را پیدا کرد. با این حال برای درمان کم خونی حتما باید به تغذیه توجه ویژه‌ای داشته باشید.
اسفناج
اسفناج یکی از مهمترین منابع آهن است ، اسفناج را با ماست مصرف کنید بسته به میزان کم‌خونی اسفناج می‌تواند در بهبود کم‌خونی بسیار موثر باشد.
عسل
عسل یک معجزه‌گر بدن است عسل سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و در درمان کم خونی هم بسیار تاثیر دارد ویتامین ب موجود در عسل منبع مهمی برای درمان کم‌خونی است
لبنیات
لبنیات نیز به دلیل اینکه منبع غذایی خوبی است و پروتئین زیادی دارد به راحتی می‌تواند کمبود خون را جبران کند. شیر و عسل منبع غنی و مناسبی برای کم‌خونی است.
پسته، کشمش و فندوق
این سه آجیل خاص و خوشمزه نیز برای درمان کم خونی و انواع بیماری خونی بسیار مفید است. آهن موجود در این سه میوه خوشمزه کم خونی را با سرعت درمان می‌کند.
غذاهایی که کم خونی را درمان می کند
با انواع غذا هم می توانید کم‌خونی را جبران کنید. گوشت قرمز و جگر بسیار مهم است با سرعت زیادی می‌توانید کم خونی را با این دو ماده غذایی درمان کنید اما اگر به خاطر عوارضی چون چربی خون نمی خواهید گوشت قرمز استفاده کنید می توانید از سایر غذاها مانند عدسی، نرگسی ، تخم‌مرغ و سوپ با آب گوشت قرمز استفاده کنید.
باید توجه داشته باشید مهمترین درمان کم‌خونی از طریق فولیک اسید و ویتامین ب 12 است. حتما باید مواد غذایی را استفاده کنید که این دو ویتامین را در خود داشته باشد.
کم‌خونی در زنان
کم‌خونی در زنان بیشتر با فقر آهن همراه است و دلیل آن سیکل قاعدگی و زایمان در زنان است. بنابراین درنظر داشته باشید قبل از پریود حتما باید از فولیک اسید استفاده کنید تا خونی که از بدن شما می‌رود جبران شود. مصرف فولیک اسید را یک هفته قبل از قاعدگی شروع کنید و در دوران قاعدگی نیز ادامه دهید. قبل از باردار شدن نیز خوردن فولیک اسید ضروری است و معمولا پزشکان تجویز می‌کنند اما اگر ناخواسته باردار شدید حتما از زمانی که متوجه شدید خوردن فولیک اسید زیر نظر پزشک آغاز کنید.