جامعه پویا -تا چند ماه دیگر، صاحب فرزند دیگری می‌شوم. مادری هستم 27 ساله. دختری 4 ساله دارم که به او حسادت می‌کند و چندین بار از من پرسیده: «مامان، وقتی داداش به دنیا بیاد، منو بیشتر دوست داری یا اون رو؟». چه کنم؟
مخاطب گرامی، دختر شما ۴ سال تک ستاره والدین و شاید پدربزرگ و مادربزرگ‌هایش بوده است و مسلما تولد فرزند دوم تغییرات زیادی در زندگی آرام کودک ایجاد می‌کند و این موضوع طبیعی است. بنابراین مدتی باید بگذرد تا کودک اول شما با شرایط جدید سازگار شود اما چند توصیه به شما:
توجه و محبت‌تان را به دخترتان بیشتر کنید
برای تسهیل دوره سازگاری کودک اول با شرایط و رقیب جدید، نقش والدین بسیار کارساز و تاثیرگذار است. کودکان مشکلاتی مثل حسادت یا بخل و غیره ندارند و این غفلت والدین از کودک اول است که میزان ناامنی و بی‌تعادلی او را افزایش می‌دهد. مادر برای همه مراحل رشد به ویژه کودک اول، منبع امنیت کودک است و با تولد فرزند دوم، کودک اول به طور ناگهانی از کانون توجه والدین حذف و نگاه‌ها بیشتر به نوزاد معطوف می‌شود بنابراین احساس ناامنی و طرد شدگی باعث بی‌قراری عصبی کودک اول و نگرانی والدین می شود. برای گذر از این مرحله مخاطره‌انگیز، نقش برجسته والدین غیرقابل انکار است و والدین و دیگر اطرافیان تاثیرگذار باید حتی بیش از گذشته به کودک اول توجه و محبت داشته باشند تا احساس ناامنی کودک به حداقل برسد و عملاً احساس کند که تولد فرزند دوم باعث تغییرات جدی در جایگاه او در خانواده نشده است.
احساس ناامنی در او ایجاد نکنید
در دوره سازگاری توصیه می‌شود در حضور کودک اول به نوزاد توجه و علاقه افراطی ابراز نشود. در بدو تولد، نوزاد سه نیاز اصلی شامل خواب، غذا و بهداشت دارد که مادران در تامین آن کوشا هستند و ضرورتی ندارد که در حضور کودک اول سعی در تامین نیازهای ثانویه نوزاد شامل توجه و محبت داشته باشیم. همچنین برای امنیت بیشتر کودک اول از قول نوزاد بگوییم مثلا خواهر را خیلی دوست دارد و با نظارت، حتی لحظاتی نوزاد را روی زانوی کودک اول بگذاریم و صرفاً سعی در دور کردن وی از نوزاد نداشته باشیم. به سوالات کودک در دوره بارداری که ناشی از کنجکاوی و نگرانی وی است، جواب مثبت و امیدبخش بدهیم و فراموش نکنیم که اولین و حیاتی‌ترین نیاز کودک امنیت است.
تولد فرزند دوم برای فرزند اول مشکل‌ساز نیست اما...
با تشدید توجه و محبت و نزدیکی منطقی به کودک اول می‌توانیم آسیب‌های روحی و روانی ناشی از تولد فرزند دوم را به حداقل برسانیم و حتماً به افراد درجه یک خانواده هم توصیه کنیم همچون گذشته کودک اول مورد توجه و محبت آنان باشد. بنابراین تولد فرزند دوم برای فرزند اول مشکل‌ساز نیست و نباید والدین از این نظر نگران باشند بلکه باید سبک ارتباطی و امنیت بخشی مستمر و آگاهانه والدین برای فرزند اول یک اولویت محسوب شود. این تداوم و افزایش توجه و محبت و احترام گذاشتن به فرزند اول نه تنها در دوره کودکی بلکه در دوره بزرگ سالی هم توصیه می‌شود.
نویسنده : عبدالحسین ترابیان| روان‌شناس