جامعه پویا-عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان اینکه کبدچرب غیرالکلی بیماری است که بر اثر تجمع چربی در سلول‌های کبد به وجود می‌آید، گفت: این بیماری در افراد چاق و افرادی که دچار اختلال در متابولیسم بدن هستند و چربی و قند خون‌شان بالاست، بیشتر دیده می‌شود.
آزیتا حکمت دوست با اشاره به علل بروز بیماری کبدچرب غیرالکلی، با بیان اینکه این بیماری زمینه ژنتیکی هم دارد، گفت: در این بیماری تری گلیسیریدی که در سلول‌ها تجمع یافته از سلول‌های کبدی خارج نمی‌شود و وقتی به تدریج در سلول‌های کبدی جمع می‌شود، اصطلاحاً می‌گویند فرد دچار کبدچرب غیرالکلی شده است.
تاثیر مستقیم استرس در پیشرفت بیماری کبدچرب
وی ادامه داد: با بروز استرس یا بیماری‌های جزئی که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارند، سلول‌هایی که دچار تجمع چربی شده‌اند، ملتهب می‌شوند و فاز دوم بیماری به شکل هپاتیت چرب غیرالکلی بروز پیدا می‌کند. تا این مرحله کبدچرب قابل درمان است، اما در صورتی که فرد متوجه نشود یا پیگیر درمان نباشد، وارد مرحله سیروز و بدخیمی‌های کبدی می‌شود که درمان ندارد، زیرا در این مرحله سلول‌های کبدی تخریب شده و راهی جز پیوند کبد باقی نمی‌ماند.
کبد چرب نشانه خاصی ندارد
وی با بیان اینکه متأسفانه کبد چرب نشانه خاصی ندارد و فقط با انجام آزمایش، سونوگرافی و فایبرواسکن می‌توان این بیماری را تشخیص داد، تصریح کرد: البته برخی علائم از جمله خستگی و درد در ناحیه سمت راست شکم می‌تواند نشان دهنده این بیماری باشد.
احتمال بروز کبد چرب در کودکان هم وجود دارد
حکمت دوست با بیان اینکه کبد چرب مختص سن یا جنس خاصی نیست و حتی در کودکان، به خصوص آنهایی که مشکلات متابولیکی دارند نیز دیده می‌شود، گفت: البته با بالا رفتن سن و افزایش مشکلات متابولیک، احتمال بروز این بیماری بیشتر می‌شود.
عوامل ابتلا به کبد چرب
وی با بیان اینکه 70 درصد افراد دچار کبدچرب به اضافه وزن و چاقی مبتلا بوده و سابقه قند و چربی خون بالایی دارند، گفت: رژیم غذایی ناسالم به خصوص مصرف زیاد چربی‌های اشباع و قندهای ساده و فعالیت بدنی کم از عوامل ابتلا به کبد چرب است.
وی با تشریح این بیماری ادامه داد: در افراد مبتلا به کبد چرب در صورت مصرف مقدار زیادی از مواد غذایی در یک وعده، تمام مواد غذایی مصرف شده در کبد به تری‌گلیسیرید تبدیل می‌شود. همچنین کبد این بیماران در آزاد کردن تری گلیسیرید از بافت کبدی و انتقال آن به سایر بافت‌ها مشکل دارد و به همین دلیل مشکل آن‌ها بیشتر می‌شود.
کبد چرب درمان دارویی قطعی ندارد
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه مبتلایان به کبد چرب باید شش وعده غذایی داشته باشند و در هر وعده میزان کالری دریافتی‌شان محدود باشد، افزود: کبد چرب درمان دارویی قطعی ندارد و تغییر در شیوه زندگی، درمان اصلی و پیشگیرانه این بیماری است.
نوع تغذیه موثر در بروز بیماری کبد چرب
وی با تاکید بر اینکه فرد مبتلا باید به متخصص تغذیه مراجعه کند، تصریح کرد: فرد مبتلا باید برای پیشگیری از حاد شدن بیماری و ورود به مرحله 2 و 3، تحت نظر دکتر تغذیه رژیم گرفته و به بهبود خود کمک کند.
حکمت دوست با اشاره به نوع تغذیه موثر در بروز بیماری کبد چرب، اظهار کرد: میزان کربوهیدرات به خصوص کربوهیدرات‌های ساده مانند قند و شکر و شیرینی و چربی، به خصوص چربی‌های اشباع، باید در رژیم این افراد کم شود. مبتلایان به این بیماری بهتر است برای پخت و پز از چربی‌های غیراشباع مانند روغن‌های مایع و گیاهی مثل روغن زیتون استفاده کنند. همچنین چربی گوشت را چه قرمز و چه سفید بگیرند و ترجیحا در هفته بیش از 2 مرتبه گوشت قرمز نخورند.
سبک زندگی و رژیم غذایی مخصوص مبتلایان کبد چرب
وی با بیان اینکه مبتلایان باید مصرف فیبر را افزایش دهند، گفت: فیبر در انواع سبزی، سبوس و غلات به وفور یافت می‌شود. بنابراین مصرف سبزی و غلات سبوس‌دار برای این بیماران آزاد است. میوه‌ها گرچه فیبر دارند، اما چون حاوی قند فراوانی هستند، باید به میزان محدود (حداکثر 3 واحد) و در دفعات مختلف مصرف شوند. یعنی بیمار مبتلا به کبد چرب نمی‌تواند 3 میوه را یک‌باره مصرف کند.
به گفته وی، موادغذایی با خواص ضدالتهابی مثل روغن ماهی و سیاه‌دانه نیز بهتر است در برنامه غذایی این افراد گنجانده شود. غذاهای سرخ کرده برای این افراد مناسب نیست و بهتر است مواد غذایی را به صورت آب پز یا بخارپز مصرف کنند.
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه ورزش و تحرک بدنی برای مبتلایان به کبد چرب ضروری است و حتماً باید روزانه 30 دقیقه تا یک ساعت ورزش کنند، گفت: به کمک فعالیت بدنی، چربی کمتری در سلول‌های کبد ذخیره می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری برای پایین آوردن چربی و قندخون باید دارو مصرف کنند و مصرف مکمل‌هایی مثل روغن ماهی، پروبیوتیک‌ها، بزرک و سیاه‌دانه (به میزان حداکثر 2گرم در روز) که خواص ضدالتهابی دارند نیز برای پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک کننده است.