جامعه پویا-طراحی مکان‌هایی عالی برای آسایش و لذت بردن عابران پیاده یکی از مهم‌ترین جنبه‌های شهرنشینی جدید است. در بالاترین سطوح شهرنشینی، بهترین مکان‌ها در جهان، شهرهایی هستند که شبکه‌ای کامل از خیابان‌های عاری از خودرو دارند که با نام "پیاده‌راه" شناخته می‌شوند.
توانایی قدم زدن بین مجموعه ای از مغازه‌ها، رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، دکه‌های روزنامه‌فروشی، و بازارهای روباز در میان یک منطقه عاری از خودرو و مراکز کاری، بالاترین کیفیت زندگی را به ارمغان می‌آورد و تنوع و سر زندگی خاصی به منطقه می‌بخشد.
جین جیکوبز، روزنامه‌نگاری که به سبب تاثیرش بر مطالعات شهری شهرت دارد، این پدیده را یک گوناگونی پیچیده و درهم از کاربردهایی که هم از لحاظ اجتماعی و هم از لحاظ اقتصادی از یک‌دیگر حمایت دوطرفه مداوم می‌کنند، خوانده است. در حال حاضر تقاضای رو به رشدی برای تبدیل تمامی مناطق شهرها به پیاده‌راه و اتصال مستقیم این مناطق به خطوط قطار و مترو وجود دارد.
اجرای طرح "خیابان‌های باز" در شهرهای سراسر جهان
بسیاری از شهرها در سراسر جهان، خیابان‌های خود را به طور موقت و در رویه‌ای منظم به روی عابران پیاده و مردم گشوده و آن‌ها را برای تردد خودروها، وَن‌ها و دیگر وسایل نقلیه موتوردار مسدود می‌کنند. این پروژه با نام طرح "خیابان‌های باز" به طور معمول در اولین یک‌شنبه هر ماه میلادی برگزار می‌شود.
در این طرح که سازمان جهانی بهداشت از آن حمایت می‌کند در "خیابان‌های باز" فعالیت‌های ورزشی و تفریحی متنوع برای افزایش سطوح سلامت مردم شهر برگزار می‌شود. این سازمان از تمامی شهرها و مقامات کشورهای مختلف برای شرکت در این طرح و ترویج این فعالیت‌ها استقبال می‌کند.
سازمان جهانی بهداشت از شهرهای سراسر جهان دعوت می‌کند تا بخشی از خیابان‌های خود را به روی مردم باز و به روی وسایل نقلیه موتوردار مسدود کنند و به شهروندان یک فضای جدید عمومی برای ورزش‌های فیزیکی، ملاقات با خانواده‌ها، دوستان و اجتماعات مختلف، چکاپ‌های سلامتی، خوردن غذاهای سالم محلی یا بازدید از جاذبه‌های محلی بدهند.
تاریخ پیشنهادی برگزاری این طرح برای بیشتر کشورها یک‌شنبه اول هر ماه است که برای آن دسته از کشورهایی که یک‌شنبه، روز کاریشان محسوب می‌شود، جمعه‌ها پیشنهاد داده شده است.
آن چه که در خیابان‌های عاری از خودروها انجام می‌شود، می‌تواند در هر شهر و منطقه‌ای متفاوت باشد. این فعالیت‌ها از برگزاری کنسرت‌های خیابانی و پخش موسیقی تا دوچرخه‌سواری دسته جمعی، ورزش‌های همگانی، مسابقات دو و پیاده‌روی همراه با شهردار متنوع هستند.
خیابان‌های "مِین استریت" بلغارستان و "سنت کاترین" فرانسه، طولانی‌ترین پیادهراههای اروپا
خیابان اصلی (مِین استریت) پلوودیف در بلغارستان طولانی‌ترین پیاده‌راه سراسر اروپا محسوب می‌شود. مِین استریت پلوودیف با ۱۷۵۰ متر طول، نه تنها بهشتی برای خرید کردن بلکه پدیده‌ای در معماری به شمار می‌رود.
معماری بیشتر خانه‌های این پیاده‌راه که در اوایل قرن بیستم میلادی ساخته شده‌اند، کلاسیسیسم، جدایی خواهی و پست مدرنیسم است.
پیاده‌راه مِین استریت در مجاورت مرکز تاریخی شهر (اولد تاون) قرار گرفته و به منطقه "کاپانا" و باغ "سیمون تزار" شهر "پلوودیف" بسیار نزدیک است.
منطقه‌ای که این پیاده‌راه در آن ساخته شده، آن را به مکانی عالی برای پیاده‌روی و حیات شبانه تبدیل کرده است.
رویدادهای متعددی هم‌چون نمایشگاه صنایع دستی، کنسرت‌های موسیقی و نمایشگاه‌های دیگر در این پیاده‌راه مشهور برگزار می‌شود.
همچنین در دل مرکز شهر "بوردو"ی فرانسه خیابان "سنت کاترین" از سال ۱۹۷۷ میلادی به پیاده‌راه تبدیل شده است که با طول بیش از یک کیلومتر، یکی دیگر از بلندترین خیابان‌های پیاده‌راه در اروپا و مرکزی برای خرید به شمار می‌رود.
این خیابان یکی از مشهورترین مناطق گردشگری شهر "بوردو" است که بیشتر شهروندان این شهر برای پیاده‌روی یا خرید کردن آخر هفته‌های خود را در آن سپری می‌کنند. دسترسی به این پیاده‌راه با توجه به موقعیت آن در مرکز شهر نیز بسیار آسان است.
با بیش از ۲۳۰ فروشگاه، خیابان "سنت کاترین" روزهای شلوغی را با موجی از مردم مشتاق خرید سپری می‌کند. این خیابان به ویژه در ماه‌های میلادی ژانویه و جولای که زمان حراج فروشگاه‌های مختلف است، پرهیاهوتر نیز می‌شود.
تفرجگاه "سنت کاترین" نیز مرکزی با ظاهر یک روستای مدرن است که در ماه اکتبر سال ۲۰۱۵ میلادی افتتاح شد و با فضایی آرام در دل محیط پرهیاهو و شلوغ "بوردو" قرار گرفته است. این تفرجگاه با فضایی به وسعت بیش از ۱۸ هزار متر مربع شامل بیش از ۱۰۰ خانه و یک مرکز خرید با حدود ۳۰ فروشگاه است.
خیابان مرکزی "هاربین" چین، طویل‌ترین پیاده‌راه آسیا
شهر "هاربین" چین که با نام "مسکوی شرق" نیز شهرت دارد، شهری شلوغ و منحصر به فرد است. خیابان "مرکزی" هاربین که بزرگ‌ترین و بلندترین پیاده‌راه آسیا به شمار می‌رود، جالب‌ترین بخش این شهر شناخته می‌شود.
این پیاده‌راه در سال ۱۸۹۸ میلادی با نام "خیابان بزرگ چین" افتتاح شد و در سال ۱۹۲۵ میلادی مجددا "خیابان مرکزی" نامگذاری شد. در حال حاضر خیابان مرکزی، موفق‌ترین خیابان تجاری در شهر "هاربین" واقع در استان "هیلونگ‌جیانگ" چین محسوب می‌شود.
امروزه این خیابان مشهور به طول ۱۴۵۰ متر شامل ساختمان‌های مختلفی با سبک‌های اروپایی است. در مجموع ۷۱ اثر در این خیابان وجود دارد که برخی از آن‌ها کپی‌هایی است که منعکس‌کننده سبک اروپایی معماری است. در ۱۳ اثر معماری موجود در این پیاده‌راه، نمونه‌هایی از رنسانس تا دوره باروک و همچنین مکتب التقاطی به چشم می‌خورد.
این پیاده‌راه زیبا و تمیز با معماری قدیمی روسیه، رستوران‌ها و مغازه‌های سوغاتی بسیاری را در بر گرفته است و مکانی عالی برای خرید، غذا خوردن و عکاسی برای گردشگران به حساب می‌آید.
خیابان مرکزی هاربین که در آغاز قرن بیستم و به هنگام اشغال چین توسط روسیه ساخته شده است، معماری روسی و کاملا متفاوت با دیگر نقاط چین دارد که آن را به نقطه‌ای جذاب برای سپری کردن اوقات شهروندان و گردشگران تبدیل کرده است.
خیابان "ریجنت" لندن، پیاده‌راهی فصلی
خیابان "ریجنت" لندن هر ساله در رویدادی تابستانی به پیاده‌راه تبدیل می‌شود تا میزبان مجموعه‌ای از برنامه‌های متنوع باشد. سال جاری میلادی (۲۰۱۹) هفتمین سال متوالی است که خیابان "ریجنت" میزبان این رویدادهاست.
در این رویداد هر ساله حد فاصل ایستگاه متروی میدان آکسفورد تا ایستگاه پیکدیلی سیرکوس در خیابان "ریجنت" در یک‌شنبه‌های ماه جولای، اوت و سپتامبر به پیاده‌راه تبدیل شده و عبور و مرور تمامی وسایل نقلیه در آن ممنوع می‌شود.
برگزاری فعالیت‌های مختلف در این خیابان از جمله برنامه‌های سرگرم‌کننده فرهنگی و هنری، فعایت‌های سلامتی، پخش موسیقی، فروش نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های مختلف، آن را به یکی از بهترین مکان‌ها برای سپری کردن زمان شهروندان و گردشگران در تابستان‌های لندن تبدیل می‌کند.
فضای فستیوال‌گونه خیابان "ریجنت" در یک‌شنبه‌های ماه‌های تابستانی (۱۴ و ۲۱ جولای، ۱۸ اوت و ۱۵ سپتامبر)، شهرت خاصی به این خیابان مشهور لندن داده است.
چهار پیاده‌راه مهیج سراسر دنیا
هیجان پیاده‌روی در خیابانی عاری از خودرو می‌تواند تجربه‌ای رهایی‌بخش باشد که بدون ترس از نزدیک شدن موتور یا خودرو می‌توانید در آن قدم بزنید.
در ادامه درمورد چهار پیاده‌راه معروف در اقصی نقاط دنیا که شهرت خاصی میان پیادهراههای دنیا دارند، توضیح داده شده است:
۱- خیابان استقلال، استانبول - ترکیه:
خیابان استقلال در ناحیه "بی‌اوغلو"ی استانبول، بدون شک یکی از مهیج‌ترین پیادهراههای جهان است. انرژی زیاد مردمی که شب و روز در این پیاده‌راه قدم می‌زنند، کم‌نظیر است. نوازندگان خیابانی، چرخ‌هایی که غذاهای خیابانی می‌فروشند، خانواده و زوج‌هایی که در این پیاده‌راه قدم می‌زنند بر جاذبه آن می‌افزایند.
علاوه بر لذت بردن از موسیقی خیابانی و غذاهای محلی، رستوران‌ها، کافه‌ها و مغازه‌های زیادی در این پیاده‌راه وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها سوغاتی خریده یا غذا بخورید. سایت های متمایز معماری زیادی نیز در امتداد خیابان استقلال وجود دارد که از آن‌ها می‌توان به پاساژ چیچک، مکانی برای فروشنده‌های گل که کافه‌ها و رستوران‌های متعددی نیز در آن هست، اشاره کرد. کلیسای "سنت آنتونی پادوا" نیز مکانی آرام در میان خیابان پرهیاهوی استقلال است که می‌توانید از فضای آرام‌بخش آن دیدن کنید.
همچنین واگن ریلی خیابان استقلال که از وسط این خیابان عبور می‌کند، شهرتی خاص دارد.
گفتنی است پیاده‌راه استقلال که در مدخل آن میدان تقسیم استانبول قرار گرفته است، همواره یکی از محل‌های راهپیمایی مردم استانبول بوده است.
اگرچه با خیال راحت و بدون نگرانی از عبور خودروها می‌توانید در این پیاده‌راه قدم بزنید اما باید مراقب چرخ‌دستی‌های فراوانی که در این خیابان به دست‌فروشی مشغولند، باشید.
خیابان استقلال از پیاده‌راه‌هایی است که علاوه بر روز، حیات شبانه در آن جریان داشته و انرژی جاری در این خیابان شهرتی جهانی دارد.
۲- خیابان لا رامبلا، بارسلون - اسپانیا:
خیابان لا رامبلا، تفرجگاهی در دل شهر بارسلون اسپانیا است که با ردیف درختان خط‌کشی شده و موجی از گردشگران، بازیگران و نوازندگان خیابانی و دست‌فروشان در آن پرسه می‌زنند. این خیابان برای نخستین بار در سال ۱۷۶۶ میلادی راه‌اندازی شد و زمانی تفرجگاهی برای پیاده‌روی طبقه بالای اجتماعی بارسلون محسوب می‌شد.
فدریکو گارسیا لورکا، شاعر و نویسنده اسپانیایی در مورد این خیابان این طور نوشته است: "لا رامبلا تنها خیابانی در دنیا است که آرزو می‌کنم هیچ‌گاه پایان نیابد."
پیاده‌راه لا رامبلا در واقع از پنج خیابان کوچک‌تر تشکیل شده است.
بازار میوه و خشکبار "لا بوکریا" یکی از رنگارنگ‌ترین مکان‌های این پیاده‌راه است که همه مواد غذایی از جمله ماهی‌ها و ماکیان تازه، میوه‌ها و سبزیجات، نان، گوشت و... در آن به فروش می‌رسد و منظره‌ای عالی برای عکاسی در اختیار گردشگران قرار می‌دهد.
۳- خیابان بوربون، نیواورلئان - آمریکا:
خیابان بوربون واقع در شهر "نیواورلئان" ایالت "لوئیزیانا"ی آمریکا یکی از پیادهراههای شناخته شده در دنیا است. هرچند این پیاده‌راه با وجود داشتن بعدازظهرهای پرانرژی و هیجان‌انگیز به سبب مواردی از بی‌بندوباری که در شب‌های آن گزارش شده، همواره گزینه‌ای بحث‌برانگیز بوده است.
این خیابان در سال ۱۷۲۱ میلادی توسط مهندسی فرانسوی طراحی شده و برای خانواده سلطنتی فرانسه با نام خیابان "بوربون" نامگذاری شده است. گروه‌های رژه و موسیقی به ویژه در بعدازظهرهای این پیاده‌راه حضور دارند.
خیابان بوربون نیواورلئان همچنین به عنوان نقطه‌ای مشهور برای برگزاری عروسی زوج‌های جوان شهرت یافته است.
۴- خیابان فلوریدا، بوئنوس آیرس - آرژانتین:
خیابان فلوریدای بوئنوس آیرس نیز از پیادهراههای مشهور برای خرید است که روزهای آن همیشه پرهیاهو بوده است. هر چند حیات شبانه در این خیابان جریان ندارد اما پرسه زدن به تنهایی در شب‌های آرام این پیاده‌راه نیز می‌تواند حال و هوایی خوب به ارمغان بیاورد.
مرکز خرید "گالریس پاسیفیکو" یکی از برجسته‌ترین بناهای این پیاده‌راه است که به شکلی خاص و زیبا در شب‌ها می‌درخشد. ساختمان هنرهای زیبای این پیاده‌راه نیز ابتدا در سال ۱۸۸۹ میلادی به عنوان پایگاه محلی برای فروشگاه پاریسی "له بون مارش" ساخته شد.
برخی از بخش‌های خیابان فلوریدای بوئنوس آیرس در سال ۱۹۱۳ میلادی به پیاده‌راه تبدیل شد و در سال ۱۹۷۱ میلادی تمام این خیابان، پیاده‌راه شد. نقشه‌هایی که از اوایل سال ۱۵۸۲ میلادی دیده می‌شوند، نقشه مسیر این خیابان را نشان می‌دهند.
به هنگام قدم زدن در این پیاده‌راه علاوه بر خرید کردن می‌توانید از موسیقی محلی لذت ببرید.