چطور از ابتلا به آرتروز زانو پیشگیری کنیم

جامعه پویا -آرتروز یک بیماری مربوط به التهاب مفاصل است که در ایران و آسیا بیش از همه مفصل زانو را درگیر می کند با راه‌های پیشگیری از آن آشنا شویم
با توجه به آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، 54.4 میلیون بزرگ سال در آمریکا مبتلا به انواع آرتروز هستند. همچنین در ایران ۲۰ درصد افراد بالای ۵۰ سال کشور به این بیماری مبتلا هستند. دکتر احمدرضا جمشیدی، فوق تخصص روماتولوژی می‌گوید: «آرتروز در ایران و در آسیا بیش از همه مفصل زانو را درگیر می‌کند؛ زیرا این مفصل متحمل وزن بالای افراد است».

     آرتروز چیست؟

آرتروز یا آرتریت به معنای التهاب مفصل است. واژه آرتروز برای توصیف حدود ۲۰۰ بیماری مختلف که مفصل، بافت‌های اطراف مفصلی و دیگر بافت‌های همبندی و اسکلتی عضلانی را درگیر می‌کنند، استفاده می‌شود.

     ورم، درد، سفتی و کاهش دامنه حرکات

علایم آرتروز بسیار متفاوت است. گاهی اوقات آرتروز هیچ علایمی ندارد و فقط با عکس برداری از مفاصل مشخص می‌شود. در شرایطی هم ممکن است خود را با علایمی مانند ورم، درد، سفتی و کاهش دامنه حرکات نشان دهد و سپس محو شود. این علایم ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشند و به مدت یک سال یکسان بمانند اما با گذشت زمان بدتر خواهند شد.

    دردهای مزمن و ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه

آرتروز شدید ممکن است موجب دردهای مزمن، ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه و دشوار ساختن راه رفتن یا بالا رفتن از پله شود. آرتروز سبب تغییر دایمی در مفاصل می‌شود. این تغییرات می توانند مشهود باشند مانند به هم ریختن اتصالات انگشتان دست اما معمولا آسیب وارد شده را تنها می‌توان با عکس های رادیولوژی دید.

    قلب، چشم و صدا در مفاصل

برخی از انواع آرتروز علاوه بر مفاصل، قلب، چشم‌ها، ریه ها، کلیه ها و پوست را هم تحت تاثیر قرار می دهند ایجاد صدا در مفاصل  هم از دیگر علایم است. البته صدا در مفاصل افراد نرمال هم ممکن است دیده شود ولی در آرتروز صدا، همراه با درد در مفاصل وجود دارد.

    عوامل ایجاد آرتروز

  بالا رفتن سن
  افزایش وزن
  تغذیه نامناسب
  بیماری های مفصلی
  شکستگی های قبلی ناحیه ران
  بی حرکت کردن طولانی مدت زانو

    ابتلای زودرس

دکتر احمدرضا جمشیدی در خصوص ابتلای زودرس به آرتروز می‌گوید: «زمان ابتلا به آرتروز ممکن است در جوانی افراد باشد، اما علایم در سنین بالاتر خود را نشان دهد؛ به عنوان مثال جوانی که به طور ناگهانی و بدون آمادگی بدنی کافی به کوهنوردی می‌رود یا ورزش‌های سنگین انجام می‌دهد، با خطر آرتروز در سنین پایین مواجه است. البته بروز علایم ابتلا به بیماری به ویژه در خانم‌های خانه‌دار ایرانی از حدود ۳۵ تا ۴۰ سالگی آغاز می‌شود و با افزایش سن نشانه‌ها هم افزایش می‌یابد.»

    عاداتی که باید اصلاح شود

به گفته دکتر جمشیدی، یکی از عادات ایرانیان دو زانو یا چهار زانو نشستن است که باید اصلاح و از صندلی برای نشستن استفاده شود. از طرفی کاهش وزن، ترک عادات بد مانند مصرف دخانیات، انجام ورزش های مناسب و دقت در بالا رفتن از پله و... می‌تواند در به تعویق انداختن و پیشگیری از آرتروز موثر باشد.

    پیشگیری بهتر از درمان

با تغییر سبک زندگی خود در جوانی می‌توانید تا حد امکان از ابتلا به آرتروز جلوگیری کنید.

   وزنتان را کنترل کنید

زانوها وظیفه دارند که وزن بدن را تحمل کنند. دچار اضافه وزن بودن یا چاقی می‌تواند فشار بسیاری روی آن‌ها وارد کند. اگر تنها ۵ کیلو اضافه وزن داشته باشید، انرژی که با هر گام روی زانوها وارد می‌شود، ۱۵ تا ۳۰ کیلو افزایش می یابد. بنابراین اگر اضافه وزن دارید، باید با چربی‌های اضافه خداحافظی کنید.

   ورزش

ورزش نه تنها وزن اضافی را که به مفاصل وارد می شود، از بین می برد بلکه عضلات اطراف مفصل را هم قوی می کند. افزایش قدرت عضلانی اطراف مفصل موجب ثبات و محافظت آن‌ها در برابر آسیب ها می شود. فعالیت های هوازی متناوب مانند پیاده روی یا شنا به همراه ورزش های قدرتی تاثیر بسیار خوبی دارند.

   ماهی بخورید

برخی از ماهی ها سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که نوعی چربی اشباع نشده است. امگا ۳ مزایای بسیاری برای سلامت دارد و می تواند التهاب را در بدن کاهش دهد. پژوهش ها نشان دادند خانم هایی که به صورت مرتب ماهی می‌خورند کمتر در خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی هستند.
نویسنده : کسرا | روزنامه‌نگار