مزاج بلغمی چیست و چه خوراکی‌هایی را می‌تواند استفاده کند

جامعه پویا-یکی از چهار مزاج انسانی مزاج بلغمی است که به مزاج سرد و تر هم معروف است. افرادی که مزاج بلغمی دارند باید خوراکی‌های خاصی استفاده کنند.

 

بیتوته نوشت: میزان بلغم در انسان سالم یک درصد است و چون سبک تر از سودا و دم است معمولاً حجام در نخستین خونگیری فرد بلغمی شاهد خون شفاف و کم مایه ای است، بلغم مانند کشک یا سفیده تخم مرغ بوده و مربوط به سیستم لنفاوی یا سیستم ایمنی است و از جنس آب و سرد و تر است، اشخاص بلغمی به دلیل سردی این مزاج دارای رنگ پوستی روشن، بور و یا چه بسا پوست سفید و موهای بور یا سفید میباشند.

 

به طور کلی پوست و مو بهترین و راحت ترین راه برای شناخت مزاج اشخاص است و موی تیره و خشن علامت شخصی با مزاج گرم و موی روشن و نازک( لَخت) علامت شخصی با مزاج سرد است. دم و صفرا گرم هستند، سودا و بلغم سرد هستند. اشخاص بلغمی علاوه بر پوست و موی روشن و شفاف دچار چاقی شکمی و قدری هم چاقی از ناحیه پهلو دارند که البته با تعدیل بلغم خود و روی آوردن به استفاده موادی که گرم و خشک هستند مانند خرما و زیره و اسپند و… می توانند از چاق شدن مفرط جلوگیری به عمل آورند و با استفاده ماده های مسهل و تخلیه روده و معده از چاقی خود بکاهند.

 

 

اشخاص بلغمی اغلب از نفخ معده و سردی سر دل رنج می برند که می توانند با ترک سردی ها و استفاده گرمی جات به سلامت معده و بطور کلی سلامت جسم خود کمک کنند، در منبع های طب اسلامی از یبوست به عنوان یکی از امراض معده به امّ الامراض تعبیر شده، بنابراین یک پزشک ماهر قبل از این که سفارش به حجامت به عنوان درمان خونی داشته باشد به تجویز مسهل و خالی کردن معده بیمار توجه میکند که در منابع طبی، شیوه های قی و تنقیه پیشنهاد شده است.

 

 

 علایم خلط بلغم

 

زمانی که در فردی خلط بلغم بیشتر شود زبان به رنگ سپیدی می گراید و فرد حس سرما میکند و در موقع غلبه بلغم تمامی یا برخی از حالات زیر هم در فرد دیده میشود :

 

ترشی دهان

سپیدی بدن

پوست شل و آبدار

زود سفید شدن موها

سردی دست و پا

دیر هضم شدن غذا( توقف زیاد غذا در معده و آروغ زدن ترش)

خواب الودگی و زیاد خوابیدن

جاری شدن آب از دهان در خواب

رقیق بودن آب بینی ( ترشح زیاد بینی)

فراموشی و کند ذهنی

کم حواسی

زیادی دفع ادرار

سستی و ضعف

دفع ادرار با فشار زیاد

ریزش مو زودتر از زمان مقرر

درد معده

قولنج( درد کمر و گردن و شانه ها)

گرفتگی ماهیچه های پشت و گردن

زانو درد و پا درد

بیماری پارکینسون

بیماری پیسی

نقرس (gout)

تنگی نفس

تپش قلب( بالاخص در موقع بلند شدن از خواب)

سرفه زیاد

ضعف مثانه

لک های قهوه ای در چشم

 

 

برخی از علایم فوق تند ظاهر شده و برخی دیگر در اثر توجه نکردن به خلط بیشتر و در طولانی مدت بروز میکنند .

 

پزشکان سنتی علل آن را خوردن غذاها و موادی که مزاج سرد دارند میدانند؛ و برای اصلاح و درمان خوردن گوشت گوسفند و شتر، ادویه جات و گرمی جات و استفاده نکردن سردی جات سفارش میکنند .

 

 

 غذای مناسب برای طبع بلغم, طبیعت بلغم

 غلبه بلغم باعث سفیدی مو و موجب آرتروز و رماتیسم در اندام‌های تحتانی می‌شود

غذاهای لبنیات، سرکه، ترشی و لیته، شور، سیب زمینی، عدس، قارچ، گوشت گاو و گوساله، گوشت سفید( برای رماتیسمی ها بد بوده و درد را زیاد می کند)، چای، قهوه، نسکافه، میوه ترش و نرسیده، نارنگی، کیوی، خیار پوست کنده، لیمو شیرین، سوپ جو با زنجبیل روغن نباتی، کره گیاهی، نوشابه، برنج، سوسیس و کالباس و فراورده های این چنینی.

 

زمستان فصل غلبه بلغم است و استفاده سردی ها مانند سالاد کاهو، الویه و ماست زیان آور بوده و در صورت استفاده، مسلما باید با مسهل خورده شود.

 

سرد مزاج ها بهتر است همراه غذا ادویه جات، زعفران و یا سرکه شیره استفاده کنند.

 

زرشک پلو با مرغ، باقالی پلو با ماهی، سالاد الویه و ماکارونی بلغم زا هستند و باید با ادویه جاتی مانند فلفل سیاه، زنجبیل، آویشن یا زعفران استفاده شوند.

 

تند غذا خوردن موجب تولید بلغم و سودای زیان آور میشود ، خوابیدن بعد از غذا باعث افزایش بلغم میشود . وعده ناهار و به ویژه خوابیدن بعد از آن سبب افزایش بلغم میشود .

 

غلبه بلغم سبب سپیدی مو و موجب آرتروز و رماتیسم در اندام های تحتانی میشود ، افراط در استفاده سردی ها موجب چاقی، کند ذهنی و کاهش اعتماد به نفس و ترس میشود .

 

مصطفی اعرج خدایی، متخصص طب سنتی ایرانی درباره این مزاج می‌گوید: هر فردی ممکن است، بخشی از ویژگی‎‎های هر مزاجی را نشان دهد، از این‌رو مزاج یک فرد، باید با استفاده از اجناس عشره یا معیار‌های ده گانه و توسط متخصص طب سنتی تشخیص داده شود.

 

وی افزود: اگر مزاج توسط یک فرد غیرکارشناس و به طور غیر علمی تشخیص داده شود، نه تنها کمکی به برطرف کردن مشکل نمی‌کند، بلکه به تشدید علایم نیز منجر می‌شود. برخلاف تصور عموم، تشخیص مزاج کار آسانی نیست، بلکه مزاج یک فرد با گرفتن شرح حال کامل، بررسی دقیق موارد دهگانه هم‌چنین معاینه انجام می‎شود.

 

چه کسانی بلغمی هستند

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با ارائه‎ی توضیحاتی در خصوص یکی از مزاج‎های شایع می گوید: افراد با مزاج سرد و‌تر که به اشتباه بلغمی نیز خوانده می‎شوند، دارای پوست روشن، صورت گرد، و پوست سرد بوده و نسبتا چاق هستند، در برخی موارد به دلیل افزایش رطوبات بدن، دارای چین خوردگی‎ها و افتادگی‎ها در برخی نقاط مانند اطراف چشم‎هایشان هستند، گوشت بدن این افراد نرم بوده و عطش کم‎تری به آب دارند.

 

وی خاطرنشان کرد: افراد بلغمی مزاج نیز، چون سایر مزاج‌‏ها با رعایت برخی نکات، می‎توانند تن سالمی داشته باشند. این افراد باید غذا‌های سرد مانند لبنیات، مرکبات، هندوانه، اسفناج و کاهو را به میزان کمتر و با مسهل مصرف کنند، زود خوابیده و زود از خواب بیدار شوند. هم‌چنین باید از خوابیدن در طی روز اجتناب کنند. در مورد خوردن و آشامیدن، از نوشیدن آب نیم ساعت قبل و دو ساعت بعد از غذا و حین غذا پرهیز کنند. انجام ورزش به طور منظم مانند پیاده‌روی با سرعت متوسط از جمله مواردی است که افراد سرد و‌تر باید به آن توجه کنند.

 

وی افزود: استفاده از گوشت گوسفند، مرغ محلی، سیب، به، گلابی، طالبی و نارگیل به این افراد توصیه شده و استفاده از ادویه‎هایی مانند هل، دارچین، زنجبیل و زعفران در غذا‌ها توسط این افراد بلامانع است. به‌علت ضعیف بودن دستگاه گوارش این افراد، توصیه می‎شود غذا را خوب جویده و حجم غذا و وعده‎های غذایی‌شان را کاهش دهند و از مغز‌ها و کشمش‌ها به‌عنوان میان وعده استفاده کنند.