جامعه پویا - براساس طب سنتی در بدن همه ما ۴ خلط (دم، صفرا، بلغم و سودا) وجود دارد. هر یک از این اخلاط که میزانشان از حد طبیعی بیشتر شود میگوییم آن خلط غلبه کردهاست. اگر هرکدام از این اخلاط بر دیگر اخلاط غلبه داشته باشد گفته می شود که فرد دارای همان طبع است. مثلا اگر بلغم بر دیگر اخلاط غلبه پیدا داشته باشد طبع شما بلغمی خواهد بود.
در این مطلب درباره طبع بلغم توضیحاتی داده می شود. به نظر طبیبان سنتی این خلط طبعی سرد و مرطوب دارد و مصرف زیاد خوراکیهای سردی بخش باعث ازدیاد این خلط در بدن میشود.
مهمترین مشخصه افرادی که بلغمی هستند داشتن شکمی بزرگ است. بلغمی مزاج ها معمولا دارای پوست سفید و موی بور و قهوه ای هستند.
بلغم مثل کشک یا سفیده تخم مرغ بوده و مربوط به سیستم لنفاوی یا سیستم ایمنی است و از جنس آب و سرد و تر است،افراد بلغمی به علت سردی این مزاج دارای رنگ پوستی روشن ، بور و یا حتی پوست سفید و موهای بور یا سفید است .
زیبا شیم نوشت: به طور کلی پوست و مو بهترین و راحتترین راه برای شناخت مزاج افراد است و موی تیره و خشن نشانه فردی با مزاج گرم و موی روشن و نازک (لَخت) نشانه فردی با مزاج سرد است. دم و صفرا گرم هستند، سودا و بلغم سرد هستند.افراد بلغمی علاوه بر پوست و موی روشن و شفاف دچار چاقی شکمی و مقداری هم چاقی از ناحیه پهلو میباشند که البته با تعدیل بلغم خود و روی آوردن به مصرف موادی که گرم و خشک هستند مثل خرما و زیره و … میتوانند از چاق شدن مفرط جلوگیری به عمل آورند و با مصرف مواد مسهل و تخلیه روده و معده از چاقی خود بکاهند.
بیشتر بخوانید: مزاج بلغمی چیست و چه خوراکیهایی را میتواند استفاده کند
سردی نخورید
افراد بلغمی غالباً از نفخ معده و سردی سر دل رنج میبرند که میتوانند با ترک سردیها و مصرف گرمیجات به سلامت معده و به طور کلی سلامت جسم خود کمک کننددر منابع طب اسلامی از یبوست به عنوان یکی از امراض معده به امّ الامراض تعبیر شده ، لذا یک طبیب حاذق قبل از اینکه توصیه به حجامت به عنوان درمان خونی داشته باشد به تجویز مسهل و تخلیه معده بیمار توجه میکند. اینکار باعث لاغری سریع نیز می شود.
غلبه بلغم
هنگامی که در فردی خلط بلغم غالب شود زبان به رنگ سفیدی میگراید و فرد احساس سرما میکند و در هنگام غلبه بلغم همه یا بعضی از حالات زیر نیز در فرد دیده میشود:
ترشی دهان ،سفیدی بدن،پوست شل و آبکی،زود سفید شدن موها،سردی دست و پا،دیر هضم شدن غذا (توقف زیاد غذا در معده و آروغ زدن ترش)،خواب آلودگی و زیاد خوابیدن،جاری شدن آب از دهان در خواب،رقیق بودن آب بینی (ترشح زیاد بینی)،فراموشی و کند ذهنی،کم حواسی،زیادی دفع ادرار،سستی و بی حالی،دفع ادرار با فشار زیاد،ریزش مو زودتر از موعد مقرر،درد معده،قولنج (درد کمر و گردن و شانهها)،گرفتگی ماهیچههای پشت و گردن،زانو درد و پا درد،بیماری پارکینسون،بیماری پیسی،نقرس،دفع بلغم از بدن،تپش قلب موقع بیدار شدن از خواب، تنگی نفس، سرفه زیاد،ضعف مثانه،لکهای قهوهای در چشم
غذاهای مضرر برای بلغمی ها
غذاهای لبنیات ، سرکه، ترشی و لیته ،شور ، سیب زمینی ، عدس ، قارچ، گوشت گاو و گوساله ، گوشت سفید (برای رماتیسمی ها بد بوده و درد را زیاد میکند) ، چای ، قهوه ، نسکافه ، میوه ترش و کال ، نارنگی ،کیوی ، خیار پوست کنده ، لیمو شیرین ، سوپ جو با زنجبیل روغن نباتی، کره گیاهی، نوشابه، برنج ، سوسیس و کالباس و فرآوردههای این چنینی . این غذاها باعث چاقی می شود و حذفشان لاغری و وزن متعادل را برای بلغمی ها دارد.
بیشتر بخوانید: مزاج صرافوی چیست و چه ویژگیهایی دارد و چه چیزهایی نباید بخورد
غذاهای مفید برای بلغمی مزاج ها
گوشت (شتر ، گوسفند ، کبوتر ، سار ، گنجشک) ، ادویه جات (هل – دارچین – زنجبیل – زیره -زعفران – زنیان- سیر- موسیر – خردل) ، سبزیجات (کرفس – نعناع – ریحان – جعفری – ترخون – مرزه) ، کلم ، مارچوبه ، نخود ، گردو هندی ، قدومه شیرازی ، کدو حلوایی ، لیمو ترش ، گندم .
زمستان فصل غلبه بلغم است و مصرف سردیها مثل سالاد کاهو، الویه و ماست مضر بوده و در صورت مصرف، حتماً باید با مسهل خورده شود.
سرد مزاجها بهتر است همراه غذا ادویهجات، زعفران و یا سرکه شیره مصرف کنند.
ه
زرشک پلو با مرغ، باقالی پلو با ماهی، سالاد الویه و ماکارونی بلغمزا هستند و باید با ادویهجاتی مثل فلفل سیاه، زنجبیل، آویشن یا زعفران مصرف شوند.
غلبه بلغم باعث سفیدی مو و موجب آرتروز و رماتیسم در اندامهای تحتانی میشود، افراط در مصرف سردیها موجب چاقی، کندذهنی و کاهش اعتماد به نفس و ترس میشود.
غلبه بلغم باعث ایجاد عرق سرد میشود. پوست نرم، تعریق سرد زیاد، کف دست و پا مرطوب، خواب زیاد، پف اندام و صورت، خستگی زودرس، اذیت شدن در سرما و پنهان بودن رگها از دیگر نشانههای غلبه بلغم است.
غلبه بلغم باعث درد عضلات میشود و در گوش هم موجب خستگی زودرس میشود و گوش گاهی دچار دردهای مقطعی میشود. گاهی کمردرد، گاهی پادرد، گاهی زانودرد. چون حضور بلغم مقطعی است و بلغم خلطی در جریان است.
اگر در سیستم گوارش غلبه بلغم داشته باشیم اشتها زیاد شده و شکم بزرگ میشود. در چنین مواردی درمان باید بسیار آرام پیش برود.
توصیههای غذایی برای بلغمی مزاجها
برای تقویت هر کدام از اخلاط بدن لازم است غذای مخصوص همان ماده یا خلط را به بدن رساند، به صورتی که تمام غذاهای گرمی از قبیل گوشت شتر، گوسفند، بوقلمون، همه میوههای رسیده و شیرین، هل، دارچین، زنجبیل، زعفران، جین سینگ، فلفل سیاه و دانه فلفل، شیرین بیان، دانه خردل، سیر و موسیر از جمله مواد غذایی تقویت کننده بلغم است.
استفاده از این نوع مواد غذایی بسیاری از بیماریها مانند بیماریهای روماتیسمی، پارکینسون و سایر بیماریهای صعب العلاج را درمان میکند؛ چراکه اکثر افراد مبتلا به این بیماریها از طبع سرد برخوردار هستند.
اصلاح کننده بسیاری از مواد غذایی مضر برای بلغمی مزاجها از جمله ترشیجات، سرکه شور، برنج سفید، عدس، سیب زمینی، آب یخ، انواع نوشابههای گازدار، چای، قهوه ، جو، میوههای ترش و کال، قارچ، ماش، سس، پفک، شکلات و چیپس که مصرف این نوع مواد غذایی خلط بلغم را فعالتر می کند و آن را افزایش میدهد، عسل است.
لبنیات پرچرب برای بلغمیها مضر است و مواردی مانند شیر یا ماست باید با عسل، پونه، نعناع، آویشن و زیره خورده شود.