جامعه پویا-این روزها رژیم های غذایی با گونه های مختلف گیاهخواری و خام خواری طرفداران بسیاری برای کاهش وزن پیدا کرده است غافل از آن که در تنظیم هرم های غذایی دو اصل تنوع و تعادل فراموش می شود و افراد دچار آسیب های جسمی و حتی روحی می شوند.
خطر رژیم های غذایی برای دختران جوان
آمار ها نشان می دهد حدود 70 درصد رژیم های لاغری با شکست مواجه می شوند زیرا افراد به ویژه زنان که طرفداران اصلی کاهش وزن هستند، پس از مدتی که به وزن مطلوب خود رسیدند دوباره شروع به پرخوری کرده و چاق می شوند.
کارشناسان تغذیه و رژیم درمانی بر این باورند که در تنظیم رژیم غذایی برای کاهش وزن، باید توجه داشت که در یک رژیم غذایی صحیح رعایت دو اصل تنوع و تعادل ضروری است، حتی در رژیم های غذایی که برای کاهش وزن تنظیم می شود هیچ یک از پنج گروه اصلی نباید حذف شود.
به گفته آن ها، افرادی که برای کاهش وزن از مصرف مواد نشاسته ای مثل نان، برنج، ماکارونی و بطور کل گروه نان و غلات را از برنامه غذایی خود حذف می کنند یا از مصرف چربی و روغن خودداری می کنند دچار انواع کمبودهای تغذیه ای مثل کمبود ویتامین های گروه B و ویتامین محلول در چربی می شوند که نتیجه آن به خطر افتادن سلامت سیستم عصبی مثل تحریک پذیری، مشکلات قاعدگی، ریزش مو و مشکلات پوستی است.
*خطر رژیم های غذایی نامناسب برای دختران بیشتر است
احمد عبادی کارشناس تغذیه می گوید: خطر رژیم های غذایی نامناسب برای نوجوانان و جوانان دختر بیشتر است، دختران در این سنین نسبت به تصویر بدنی خود حساس ترند و برای اینکه در این گونه رژیم های غذایی محدودیت شدید در مصرف مواد غذایی دارند، حذف یک وعده غذایی موجب بروز انواع کمبوهای تغذیه ای مثل آهن، کلسیم، روی و کمبود ویتامین ها ، اختلال در سرعت رشد، کوتاه قدی و غیره می شوند.
وی ادامه می دهد: در نوجوانی بدن همچنان در حال رشد است، عدم تامین نیازهای تغذیه ای موجب اختلال رشد، سوءتغذیه و در نهایت کوتاه قدی می شود.
عبادی افزود: برخی از نوجوانان دختر در این سنین به علت حساس بودن به وزن بدن مصرف قرص های لاغری، روی می آورند، رژیم های غذایی سخت و بدون مشورت با متخصص تغذیه عوارض جانبی نامطلوبی نظیر تهوع ، تحمل نکردن سرما ، ریزش مو ، مشکلات پوستی، سنگ کیسه صفرا و نامنظمی سیکل قاعدگی را به همراه دارد.
*حذف چربی ها ممنوع
این کارشناس تغذیه تاکید می کند: رژیم های سخت غذایی روی قاعدگی دختران جوان تاثیر گذاشته و باعث بی‌نظمی آن می‌شود، در این گونه رژیم های غذایی معمولا مصرف چربی ها حذف می شوند در حالی که چربی ها مهمترین منبع تامین انرژی هستند و لازم است 30 درصد انرژی مورد نیاز روزانه از چربی ها تامین شود.
وی می گوید: بنابراین حذف چربی ها اگر چه ممکن است در کوتاه مدت موجب لاغری شود ولی بروز کمبود ویتامین های محلول در چربی در دراز مدت مثل ویتامین های A،D ،E،K مشکلات متعددی از جمله مشکلات پوست، مو، کاهش سرعت رشد و غیره را بدنبال دارد.
عبادی اضافه می کند: رژیم‌های سخت و طولانی مدت باعث کمبود ویتامین ها و مشکلات جسمی جدی می‌شود اما در این میان نباید پیامدهای روحی را از یاد برد که در اکثر موارد نگران کننده و متاسفانه شایع است، این افراد در اغلب موارد به جایی می‌رسند که از تغذیه دوری می کنند و در این شرایط لذت غذا خوردن، حس گرسنگی و سیری جای خود را به ترس‌های جدی می‌دهند که در طولانی مدت قابل تحمل نیست.
وی می افزاید: ترس از شکست در پیروی از رژیم غذایی و اضافه وزن موجب اضطراب ، فشارها و تنش های روحی، اختلالات عصبی و بی اشتهایی در دختران می‌شود.
*مصرف زیاد مایعات باور غلط رژیم لاغری
مینا گودرزی متخصص رژیم درمانی نیز می گوید: رژیم های غذایی غلط که شامل مصرف زیاد مایعات است به دلیل رقیق شدن خون و اختلالات الکترونیکی، کمبود شدید سدیم و کمبود پروتئین ایجاد می شود که با علائمی مانند حالت تهوع ، گیجی ، سرگیجه و در موارد شدید کما همراه است.
وی اضافه می کند: در رژیم های غذایی ماهی، تخم مرغ، سبزیجات و دیگر غذاهای دریایی وجود ندارد و از اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 بی بهره است سلامت قلب و عروق ، چشم و عملکرد ذهنی به خطر می افتد.
*گیاهخواران در معرض کمبود روی
گودرزی می گوید: گیاه خواران اغلب در معرض خطر کمبود روی هستند افرادی که رژیم گیاه خواری دارند باید از منابع غذایی غنی از روی مانند غلات کامل غنی شده ، حبوبات و فرآورده های سویا مصرف کنند و مصرف نکردن شیر ، تخم مرغ و گروه گوشت در این افراد باعث کاهش ویتامین B12 و افزایش خطر بیماری های قلبی- عروقی می شود.
وی ادامه می دهد: خطر کمبود ویتامین های گروه B در افرادی که رژیم های غذایی سخت دارند منجر به بروز نشانه های عصبی و روانی شامل عدم تعادل حرکتی، افسردگی، اختلالات روحی، عدم تمرکز و کم خونی می شود.
وی با بیان اینکه گرسنگی بیشتر از هشت ساعت می‌تواند نقش موثری در کاهش قدرت حافظه داشته باشد، ادامه می دهد: به همین دلیل توصیه می‌شود افراد هنگامی که مشغول کارهای ذهنی می‌شوید هر 30 تا 45 دقیقه یک بار برای تنظیم قند خون، به مقدار کم از مواد غذایی مناسب استفاده کنند، برای داشتن حافظه قوی، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و مناسب همراه با ورزش منظم می‌تواند نقش مهم و موثری داشته باشد.
گودرزی اضافه می کند: کاهش وزن مناسب و استاندارد، در هفته نیم تا یک کیلو و در یک ماه 2 تا چهار کیلو است، این مقدار کاهش وزن به سلامتی بدن لطمه ای وارد نمی کند.
*کاهش ورزن سریع بدن با ناراحتی عصبی همراه است
وی می گوید: کاهش سریع وزن باعث مقاومت بدن در برابر کاهش پیوسته وزن و بروز عوارضی مثل ناراحتی‌های عصبی، خشکی پوست، ریزش مو ، افت شدید فشار خون، ابتلا به کم خونی شدید و آسیب به ارگانهای حساس بدن می‌شود.
این متخصص رژیم درمانی در پایان تاکید می کند: بهترین روش لاغری استفاده از تمام گروههای غذایی نان و غلات، فرآورده‌های غلات، سبزیجات، میوه‌جات، لبنیات، گوشت قرمز و سفید، تخم‌مرغ و حبوبات است و برای کاهش وزن به تعادل و تنوع مواد غذایی و میزان آنها باید توجه کرد.