جامعه پویا -بوتولیسم بیماری بسیار کمیابی است اما می تواند بسیار خطرناک باشد. این بیماری فرد را دچار فلج کرده و عضلاتش را از کار می اندازد. بیماری بوتولیسم براثر ورود سم بتولیوم بر بدن ایجاد شده و سه تا هشت روز بعد از مصرف ممکن است رخ دهد.
این بیماری نادر ولی به صورت بالقوه کشنده است. بوتولیسم یک بیماری فلج است که عامل ایجادکنندهٔ آن سمی است که توسط باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم تولید میشود. شروع بوتولیسم با علائمی همچون ضعف، سختی در دید، احساس خستگی، و سختی در حرف زدن همراه است. علائم بعدی بیماری می‌توانند شامل این موارد باشند: ضعف دست‌ها، عضلات قفسهٔ سینه، و پا. این بیماری معمولاً تأثیری روی خودآگاهی ندارد و ایجاد تب نمی‌کند اما باعث ایجاد گیجی میشود.
بوتولیسم در چه کسانی ایجاد می شود
بوتولیسم می‌تواند از چند راه مختلف ایجاد شود. وجود اسپورهای باکتریایی عامل این بیماری در خاک و آب رایج است. وقتی که این اسپورها در شرایطی قرار بگیرند که سطوح اکسیژن کم باشد و شرایط دمایی خاصی برقرار باشد، سم بوتولینوم تولید می‌کنند. بوتولیسم غذایی زمانی رخ می‌دهد که سم بوتولیسم خورده شود. بوتولیسم نوزادان زمانی رخ می‌دهد که باکتری در روده رشد کرده و سم آزاد کند. اصولاً این بیماری تنها در کودکان زیر شش ماه رخ می‌دهد، چرا که پس از آن سازوکارهای محافظ رشد می‌یابند. بوتولیسم در اثر زخم بیشتر در میان کسانی رخ می‌دهد که مواد مخدر تزریقی استفاده می‌کنند. در چنین شرایطی اسپورها وارد زخم شده و در غیاب اکسیژن، سم آزاد می‌کنند. بوتولیسم مستقیماً میان انسان‌ها انتقال پیدا نمی‌کند. تشخیص بیماری از طریق یافتن سم یا باکتری در فرد انجام می‌پذیرد.
سم بوتولیسم چطور از بین می رود
در اصل، پیشگیری از بوتولیسم از طریق تهیهٔ کامل و مناسب غذا ممکن است. این سم با گرمای بالاتر از ۸۵ درجهٔ سیلسیوس به مدت بالاتر از پنج دقیقه از بین می‌رود. دادن عسل به کودکان زیر یک سال، به خاطر ریسکی که این غذا دارد، توصیه نمی‌شود. درمان بوتولیسم از طریق مادهٔ ضد سم است. برای کسانی که خود نمی‌توانند تنفس کنند، ممکن است تهویه مکانیکی به مدت چند ماه مورد نیاز باشد. برای بوتولیسم زخمی، ممکن است آنتی‌بیوتیک نیز استفاده شود. مرگ و میر در ۵ تا ۱۰ درصد افراد رخ می‌دهد. بوتولیسم می‌تواند حیوانات دیگری را نیز دچار کند.
علایم بوتولیسم چیست
بوتولیسم با علایم دو بینی، دید بلوری، افتادگی پلکها، صحبتهای درهم و نامشخص، اشکال در بلع، خشکی دهان، و ضعف شدید عضلانی و فلج کامل همراه است. بیماری در تمام دوران ابتلاء و فلج، تأثیری بر هوشیاری بیمار ندارد و همچنین تب وجود ندارد. در نوزادان دچار بوتولیسم خواب آلودگی، گریه ضعیف، یبوست و توان عضلانی بسیار ضعیف دیده میشود. در صورت عدم درمان اولیه، فلج دست‌ها، پاها و حلق و عضلات تنفسی پیش خواهد آمد. در حالت مسمومیت غذایی نشانه‌های بیماری عموماً ۱۸تا ۳۶ساعت پس از خوردن غذای آلوده ایجاد میشود، ولی از ۶ساعت تا ۱۰روز بعد هم احتمال بروز علایم هست.
انواع بوتولیسم
بوتولیسم انواع مختلفی دارد که هرکدام می تواند فرد را آلوده و بیمار کند
بوتولیسم غذایی: این بیماری بر اثر مصرف مواد غذایی آلوده به سم بوتولینوم ایجاد میشود.
بوتولیسم زخمی: این بیماری درصورتی اتفاق می‌افتد که باکتری وارد زخم باز شود و داخل زخم، این سم را تولید کند. معتادان تزریقی معمولا درمعرض ابتلا به این نوع از بوتولیسم قرار دارند.
بوتولیسم کودکان: این بیماری زمانی در کودکان بروز می‌یابد که کودک، باکتری یا هاگ حاصل از آن را می‌خورد و این باکتری یا هاگ وارد دستگاه گوارش و روده میشود. این باکتری ممکن است به‌طور طبیعی در مدفوع کودک وجود داشته باشد.
کلونیزاسیون روده‌ای در بزرگ‌سالان: به‌عنوان یکی از انواع بسیار نادر بوتولیسم زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری در دستگاه گوارش بزرگ‌سالان لانه می‌کند.
بوتولیسم پزشک‌ساخته یا یتروژنیک: که بر اثر اُوِردوز سم بوتولیسم یا بوتاکس ایجاد میشود. این نوع از بیماری اخیرا به‌دلیل گسترش بوتاکس درمانی افزایش یافته است.
بوتولیسم در مواد غذایی
- سبزیجاتی که خانگی کنسرو می‌شوند؛
- ماهی‌های خام یا دودی؛
- عسل؛
- شربت ذرت.