فولیک اسید را چه زمانی باید مصرف کنیم و چه فوایدی دارد

جامعه پویا -اسید فولیک نوعی ویتامین بسیار ضروری برای بدن است که استفاده از این ویتامین مخصوصا در خانم های باردار بسیار توصیه می شود. البته این ویتامین فقط برای زنان باردار نیست و خواص بسیار زیاد دیگری دارد که مرور می کنیم.

فولات و فولیک اسید اشکالی از ویتامین B. محلول در آب هستند. فولات به طور طبیعی در برخی مواد غذایی وجود دارد و فولیک اسید شکل ساختگی این ویتامین است. از سال ۱۹۹۸ فولیک اسید به برخی از غلات، آرد، نان ها، پاستا، کلوچه‌ها و بیسکویت‌ها افزوده شده است و افزودن آن به شکل یک قانون الزامی درآمده است.

بیشتر  بخوانید: علایمی در بدن که می گوید کمبود ویتامین ب6 دارید

مواد غذایی که به طور طبیعی سرشار از فولات هستند، عبارتند از: سبزیجات داری برگ سبز (مانند اسفناج، بروکلی و کاهو)، مارچوبه، بامیه، میوه‌ها (از جمله موز، ملون و لیمو)، لوبیا، قارچ، گوشت (مانند گوشت جگر و کلیه)، آب پرتقال و آب گوجه فرنگی.
زنان باردار یا زنانی که قصد باردار شدن دارند، فولیک اسید مصرف می‌کنند تا از سقط جنین و نقص‌های مادرزادی مانند اسپینا بیفدا spina bifida پیشگیری کنند.

اسپینا بیفدا spina bifida:مشکلی مادرزادی که بر اثر آن ستون فقرات و پشت نوزاد در دوران رشد به طور کامل بسته نمی‌شود. جالب است بدانید برای کسانی که دوست دارند پسردار شوند توصیه می شود اسید فولیک استفاده کنند و این ویتامین دربارداری جنس نر بسیار موثر است.

برخی افراد برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ یا سرطان دهانه رحم قرص فولیک اسید مصرف می کنند. به علاوه این دارو از بروز بیماری قلبی و سکته مغزی پیشگیری می کند و همچنین ماده شیمیایی هموسیستئین  homocysteine را کاهش می دهد. هموسیستئین نوعی آمیون اسید است که به عنوان یک واسطه در متابولیسم متیونین و سیستئین عمل می کند. بالا بودن هموسیستئین در خون خطر بروز بیماری قلبی را افزایش می دهد.
فولیک اسید همچنین برای افراد مبتلا به فراموشی و آلزایمر، کم شدن شنوایی ناشی از افزیش سن، پیشگیری از بیماری های چشمی ناشی از فزایش سن، پیشگیری از کم شدن بینایی، پوکی استخوان، سندروم پای بیقرار (پرش پاها)، مشکلات خواب، افسردگی، درد اعصاب، درد عضلانی، ایدز، یک بیماری پوستی به نام ویتیلیگو vitiligo یا پیسی و یک بیماری ارثی به نام سندروم شکننده ایکس استفاده می شود. 

بیشتر بخوانید: امگا3 چیست و چه خواص و مضرراتی دارد

چه کسانی نباید اسیدفولیک استفاده کنند

در بیمارانی که آنمی پرنیشوز تشخیص داده نشده دارند منع مصرف دارد زیرا ممکن است علائم آنمی را بپوشاند. همچنین در بیمارانی که آنمی پرنیشوز و سایر آنمی های مگالوبلاستیک ثانویه به کمبود vitB12 دارند منع مصرف دارد.

فولیک اسید برای مردان

یک ارتباط بین مصرف فولیک اسید و فراوانی ناهنجاری در سلول های اسپرم مردان وجود دارد.اسپرم شامل تعداد غیر طبیعی کروموزوم است حدود 1٪ به 4٪ از اسپرم مرد سالم را که برخی از انواع اختلال از این نوع است مصرف ویتامین B9 در سنین باروری می‏تواند از بروز نیمی از نقایص لوله عصبی مانند «اسپاینابیفیدا» جلوگیری کند. کمبود این ویتامین در زمان بارداری می‏تواند به کم‏خونی، تولد نوزادنارس و ایجاد نقص لوله عصبی در جنین منجر شود. تا چندی پیش، مصرف اسیدفولیک فقط به زنان باردار توصیه می‏شد که در حال حاضر براساس نتایج تحقیقات انجام‏شده مصرف آن به آقایان نیز توصیه می‏شود. براساس نتایج تحقیقات این ویتامین در تقسیم های سلولی نقش بسزایی دارد و حرکت و کیفیت اسپرم را بهبود می‏بخشد.

بیشتر بخوانید: کمبود ویتامین دی در بدن چه می کند و چه تاثیری رو کودکان دارد؟

مکمل های اسیدفولیک

در اغلب موارد به خانم های باردار مکمل اسیدفولیک تجویز می شود تا سلامت مادر و جنین تامین شود. میزان فولات مورد نیاز در دوره ی بارداری حدود 400 میکروگرم در روز می باشد. البته به عقیده ی برخی از متخصصان افرادی که قصد بارداری دارند نیز باید مکمل مصرف کنند تا بدنشان آمادگی لازم برای بارداری را داشته باشد. اگر خانمی دچار کمبود این ویتامین باشد پزشک دُز بالای آن را تجویز خواهد کرد. مصرف اسیدفولیک کافی در دوره ی بارداری از تولد نوزادانی با ناهنجاری های مادرزادی، زایمان پیش از موعد، اوتیسم، بچه های لب شکری و تأخیر در گفتار پیشگیری می کند. البته مصرف مکمل اسیدفولیک صرفاً برای خانم های باردار نیست و آقایانی که قصد پدر شدن دارند نیز باید به فکر افزایش میزان اسیدفولیک بدنشان باشند. اخیراً محققان هلندی به این نتیجه رسیده اند که روی اسپرم آقایان تأثیر گذشته و قدرت باروری آن ها را افزایش می دهند.

توجه داشته باشید تمام افرادی که دچار کمبود این ویتامین هستند نیز به مکمل نیاز خواهند داشت. باید بدانید که کمبود اسیدفولیک باعث بروز عوارضی مانند خستگی، بی اشتهایی، کاهش وزن، ضعف، سوزش معده، اسهال، یبوست، افسردگی، تپش قلب، ضعف سیستم ایمنی و غیره می شود. توصیه می کنیم در صورتی که تصور می کنید با کمبود این ویتامین مواجه هستید آزمایش خون داده و با پزشکتان در ارتباط باشید.

 
تاثیر اسید فولیک بر بیماری های قلبی

اگر غذاهای دارای اسید فولیک ( فولات) را مصرف کنید، احتمال خطر بیماری قلبی را کم کرده اید. اسید فولیک مقدار اسید آمینه هموسیستئین را نیز کم می کند.
انستیتوی سلامتی بسیاری از عوامل خطر بیماری قلبی را مشخص کرده است، نظیر:افزایش LDL (کلسترول بد)، افزایش فشار خون، کاهش HDL (کلسترول خوب)، چاقی و دیابت.
در سال های اخیر یکی دیگر از عوامل خطر برای بیماری قلبی شناخته شد و آن افزایش هموسیستئین است.

هموسیستئین، یک اسید آمینه می باشد که در خون وجود دارد و افزایش مقدار آن باعث سکته و بیماری قلبی می شود.
افزایش هموسیستئین باعث تنگ و گشاد شدن دریچه قلب می شود. همچنین، باعث تخریب رگ قلب و منعقد شدن خون در قلب و سکته قلبی شود.
کمبود فولات، ویتامین B12 و ویتامین B6 مقدار همموسیستئین خون را زیاد می کنند و به همین سبب بیماری قلبی را باعث می شوند. مصرف مکمل های فولات باعث کاهش مقدار هموسیستئین می شود و علاوه بر آن تنگ و گشاد شدن دریچه قلب را بهبود می دهد.

 
تاثیر اسید فولیک بر سرطان

فولات کم در خون، احتمال بروز سرطان را زیاد می کند. فولات برای ساخت، تعمیر و عملکرد DNA لازم است. شواهدی در دست است که نشان می دهد، کمبود فولات موجب تخریب DNA می گردد و این تخریب ممکن است باعث سرطان شود.
تحقیقات نشان داده است که کمبود فولات غذایی موجب افزایش سرطان روده بزرگ و بیماری کبدی میشود.
سلول های سرطانی به سرعت تکثیر می شوند. فولات، برای سلول ها و بافت های تکثیر یافته بسیار مفید است. برای سرطانی ها، مصرف مکمل فولات بسیار خوب است.

اسید فولیک در چه مواد غذایی وجود دارد

حبوباتی مانند لوبیا، نخود فرنگی و عدس را فراموش نکنید. درست است که میزان دقیق فولیک اسید در حبوبات متفاوت است اما منبع عالی محسوب می‌شوند.

تخم مرغ یک ماده غذایی سرشار از فولیک اسید است. حتما در وعده‌های غذایی خود تخم‌مرغ را بگنجانید تا به راحتی نیاز خود به فولیک اسید را تأمین کنید.

جالب است بدانید مارچوبه حاوی مقدار زیادی از ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله فولیک اسید است. مارچوبه سرشار از آنتی اکسیدان است و خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی دارد. علاوه به این منبع بسیار خوبی از فیبر است.
سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج، کلم و آرگولا هم کم‌کالری هستند و هم بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی کلیدی مانند اسید فولیک را در بر می‌گیرند. همچنین این مواد غذایی سرشار از فیبر و ویتامین‌های k و A هستند. مطالعات نشان داده است این سبزیجات در کاهش التهاب‌ها، کاهش خطر سرطان و کاهش وزن نیز موثر بوده‌اند.

جوانه بروکسل مرتبط با خانواده کلم‌ و کلم بروکلی است. آن‌ها منابع خوبی برای آنتی‌اکسیدان هم محسوب می‌شوند و همچنین از التهاب‌ها جلوگیری می‌کنند.

چغندر یکی از مواد مغذی است که علاوه بر میزان زیاد منگنز، پتاسیم و ویتامین سی، دارای مقادیر زیادی از فولیک اسید نیز است.
مرکبات هم خوشمزه و پر از عطر و طعم‌ هستند و هم سرشار از اسید فولیک. پرتقال، گریپ‌فروت، لیمو لیمو ترش را در هرم غذایی خود بگنجانید.
آجیل‌ها پر از فیبر و ویتامین‌ها و همچنین مواد معدنی مورد نیاز بدن ما هستند. آجیل‌ها و دانه‌ها در رژیم غذایی شما می‌توانند به رفع نیاز بدن به فولیک اسید هم کمک کنند.

جوانه گندم را جدی بگیرید. گندم‌ها پر از فولیک اسید هستند اما در فرایند فراوری از مواد مغذی تهی می‌شوند. جوانه گندم، بدون فراوری، یک منبع عالی و بی‌نظیر از ویتامین، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان است. این ماده ۱۶ درصد نیاز روزانه بدن به فیبر را هم تأمین می‌کند.