جامعه پویا- سوباتان یک روستای دست نخوره و بسیار بکر در استان گیلان در نزدیکی تالش است که قرار گرفتن میان رودخانه و جنگل آن را به یک مکان رویایی تبدیل کرده است.
در حدود ٢٠ کیلومتری لیسار در جوار تالش در استان سرسبز و پهناور گیلان روستای حیرت انگیزی به نام سوباتان وجود دارد. سوباتان از سمت شمال به رودخانه ی لیسار راه دارد و از شرق با جنگلهای زیبای تالش همسایه است.
از سمت جنوب به ییلاق های آسبومار جو کندان و از سمت غرب به دریاچه نئور مرتبط است. ییلاق های اردبیل با سوباتان 1٩ کیلومتر فاصله دارد.
روستای قدیمی سوباتان محل سکونت خانواده های لیساری می باشد که تنها در فصل بهار و تابستان می توانند در آنجا سکونت کنند. چرا که برف های سنگین زمستان و سردی زیاد هوا زندگی را در سوباتان با مشکل مواجه می سازد.
بیشتر بخوانید: دریاچه شورابیل کجاست و چطور به آن سفر کنیم
سوباتان در ارتفاعی بین ١٩٠٠ تا ٢5٠٠ متر از دریا قرار دارد به همین دلیل زمستانهای سرد و برفهای سنگینش مانع از زندگی در فصلهای زمستان می شود حتی درتابستان هم آثاری از برف را در کوههای سر به فلک کشیده میتوان مشاهده نمود.
نام این روستا یک کلمه ترکی است سو به معنای آب و باتان به معنای فرورونده. موقعیت جغرافیایی و اکوسیستم این منطقه را به خوبی نشان می دهد. این روستا چشمه های جوشانی دارد که از زمین بیرون می آید و نکته جالب اینجاست که دوباره همین هم به زمین فرو می رود.
سوباتان به دلیل سرمای بسیار سنگینی که در زمستان و پاییز دارد سکونت انسان در این دو فصل را غیر ممکن کرده است و منطقه ای ییلاقی است که در تابستان و اواخر بهار امکان سکونت در آن وجود دارد. در هرکجای سوباتان که اقامت داشته باشید تا رودخانه و جنگل فقط چند دقیقه پیاده روی دارید.
خانه های بلوطی در سوباتان
به غیر از طبیعت بی‌نظیر و کوههای سر به فلک کشیده و بوی سبزی و آبادی، اولین منظره‌ای که نظرها را به خود جلب می‌کند، خانه‌های چوبی است. خانه‌های چوبی سوباتان قسمت مهمی‌از بخش سنتی و قدیمی‌سوباتان است.
این خانه‌های چوبی با سقف‌های شیروانی از تکه‌های چوب قهوه‌ای در تابستان هم گرما را در خود نگه می‌دارد و درون آن بسیار گرم است. این خانه‌ها بیشتر از چوب‌های جنگلی لیسار ساخته شده است و تنه اصلی آن از چوب بلوط است. خانه‌های قدیمی‌تر که هنوز سرپا هستند از خانه‌ای چوبی جدید قوی‌تر و مقاوم‌تر به جا مانده‌اند.
قدیمی‌ها خانه‌هایشان را با چوب‌های بلوط می‌ساختند و روی آن را با چوب‌های نازک‌تری به نام «پلک» می‌پوشاندند و بعد داخل دیوارها را با کاهگل پر می‌کردند تا مثل یک عایق جلوی نفوذ سرما و گرما را بگیرد. خانه‌های قدیمی حتی پنجره‌هایشان هم چوبی است و با دو پاره تخته چوبی ساخته شده‌اند. در کنار این خانه‌های چوبی اتاقک‌های چوبی کوچک‌تری به نام «کوم» وجود دارد. كوم‌ها برای نگهداری از گاو و گوسفندها ساخته شده‌اند.
بیشتر بخوانید: روستای لیقوان کجاست و چطور به آن سفر کنیم
چطور بروید؟
برای رسیدن به سوباتان قدیمی‌ترین مسیر، جاده جنگلی لیسار به سوباتان است. البته قبل از رسیدن به لیسار از هر شهری که هستید باید به رشت برسید. این جاده بیشتر از طرف گردشگران حرفه‌ای استقبال می‌شود.
اما اگر حرفه‌ای نیستید و کودک زیر هفت سال همراه‌تان است، این جاده را انتخاب نکنید. از رشت به هشت پر بروید و از هشت پر به سمت جاده اق‌اولر. البته در هشت پر باید خودروهای شخصی‌تان را جایی پارک کنید و با نیسان‌های محلی به سمت سوباتان رفته و در بازار محلی آن پیاده شوید.
اگر می‌خواهید ازاردبیل به سوباتان برسید اول باید به اردبیل بروید و بعد از آنجا به خلخال و سپس جاده نئور. اگر اهل پیاده‌روی هستید می‌توانید با پیاده‌روی 10 ساعته و استراحت‌های كوتاه بین راه به سوباتان برسید. برای سفر با اتوبوس باید از تهران به آستارا و از آنجا به هشت پر بروید.
غذاهای سنتی سوباتان
جالب است بدانید که فامیل لیساری در این منطقه زندگی می کنند و کسانی که در این روستا هستند همگی فامیل و از قول لیساری هستند. نکته جالب دیگر رستوران های این منطقه است. تزیین رستورانها همه با چوب بلوط است. بوی چوب بلوط چنان شما را مست می کند که اشتهایتان بسیار بیشتر از قبل می شود.
از جمله غذاهای محلی سوباتان سوجا دیله است. این غذا با گوشت بسیار چرب گوسفندی آماده می شود و گوشت را قورمه کرده در کره سرخ می کنند و روی حرارت ملایم قرار می دهند تا خوب بپزد.
کباب بره دیگر غذای محلی این روستا است که بسیار لذیذ است.
به دلیل دامداری قوی و شرایط بسیار خوبی که این روستا در خصوص دام دارد بیشتر غذاهای این روستا گوشتی است.
پِندیرَه ویسوج یا پنیر سرخ کرده
این غذا با پنیر تازه درست می‌شود. در فصل بهار پنیر تازه را در آب پنیر می‌جوشانند تا کمی‌سفت شود و هنگام برش دادن خرد نشود . بعد از اینکه کمی‌سفت شد آن را به ضخامت یک سانتی متر برش می‌دهند و در روغن محلی سرخ می‌کنند و روی برنج می‌ریزند .
پنیر سرخ کرده یکی از غذاهای مخصوص سوباتان است
گوزِلی بریان یا بره بریان
غذای مخصوص مهمانی‌ها و جشن‌های رسمی‌مردم سوباتان این غذاست. برای طبخ گوزلی بریان، یک عدد بره کوچک را بطور کامل تمیز می‌کنند و در مقدار کمی‌آب می‌پزند. سپس شکم آن را از مغز گردو و سبزیجات محلی و ادویه پر می‌کنند.
قورتماج
این غذا از شیر تازه گوسفند درست می‌شود و بیشتر چوپانان آن را پخت می‌کنند و به تازگی پایش به رستوران‌های محلی هم رسیده است. برای پخت این غذا، ابتدا آتشی درست می‌کنند و سپس چند قطعه سنگ تمیز از چشمه بر می‌دارند و در آتش می‌گذارند تا کاملا سرخ شود . شیر گوسفند را در کاسه مسی می‌ریزند و سپس سنگ‌های سرخ شده در آتش را داخل کاسه شیر می‌اندازند. شیر کاملا می‌جوشد و حالت ژله ای پیدا می‌کند. این غذا را با نان محلی می‌خورند.
سیرجینَه
صبحانه مخصوص سوباتانی‌هاست. برای پخت این صبحانه دلچسب آرد برنج را در مقداری شیر می‌ریزند و هم می‌زنند و سپس چند عدد تخم مرغ داخل آن می‌ریزند و با کمی شکر و زردچوبه دوباره هم می‌زنند و آن را در ماهیتابه‌ای که روغنش داغ شده، سرخ می‌کنند .
سیرجینَه، صبحانه مخصوص سوباتانی‌هاست
بیشتر بخوانید: چگونه به مشگین شهر ،شهرداغترین آبگرمهای جهان سفر کنیم
جِزلِق
دنبه گوسفند را خرد می‌کنند . پس از داغ کردن و جوشاندن دنبه ، روغن آن کاملا جدا می‌شود و تکه های کوچک دنبه ته ظرف می‌ماند که ترد و بسیار خوشمزه است که به آن جزلق می‌گویند . جزلق را با نان و برنج می‌خورند.
دریاچه نئور،مانده از دوران باستان
بیتوته نوشت: دریاچه نئوردر غرب ییلاق سوباتان و در ارتفاعات قرار گرفته است. نئور مرتفع ترین دریاچه یخچالی بازمانده از دوران باستان است. نئور در زبان اوستایی به معنای دریاچه است و همین موضوع ثابت می‌کند قدمت این دریاچه به قبل از اسلام برمی‌گردد. اگر اهل ماهیگیری هستید در این دریاچه که 2500 متر بالاتر از سطح دریاست ، می‌توانید قزل آلاهای منحصر به فردی پیدا کنید که به قزل‌آلای رنگین کمانی معروف است.
این دریاچه حدود 420 هکتار است و عمق متوسط آن به سه الی هشت متر می‌رسد. آب دریاچه در پنج ماه از سال به قطر 80 سانتی‌متر یخ می‌زند. دریاچه نئور بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین دائمی منطقه است. برای رسیدن به دریاچه نئو از سوباتان حدود 20 کیلومتر باید پیاده روی کنید. اگر این مسیر برایتان سخت است باید از نیسان‌های محلی کمک بگیرید.