بادرنجبویه چیست و چه خواصی دارد

جامعه پویا-بادْرَنجبویه یا بادَرشبی گیاهی از دسته نعناع سانان است که در تیرو مرداد رشد می‌کند و برگ می‌دهد.

این گیاه مانند اقوامش خواص بسیار زیادی دارد که از جمله آنها می‌توان کمک به تقویت کبد اشاره کرد.

ساقه‌های گیاه چهار گوش بوده و پوشیده از کرک است. از کنار برگ‌هایش، گل‌هایی با کاسبرگ‌های رنگی می‌روید که در وهله اول زرد کم رنگ است، سپس به سفید و در نهایت به بنفش تبدیل می‌شود. می‌توان گفت تمام گیاه، عطر لیموی تندی از خود ساطع می‌کند.

خواص بادرنجبویه

این گیاه از دیرباز در طب سنتی ایران بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفت و در بیماری‌هایی چون ،ضعف قلب و کبد و دیابت بسیار کارایی داشت.

بوی تند این گیاه برای دستگاه تنفسی فواید زیادی دارد و برای گلو‌درد، گرفتگی بینی و مخاط که ممکن است براثر سرماخوردگی یا حساسیت دچار گرفتگی شوند بسیار مفید است.

دیگر ویژگی عجیب گیاه ، توانایی آن در تحریک سیستم ایمنی بدن است. بادرنجبویه سلامت سیستم ایمنی بدن و دیواره غشای سلول ها را تقویت می کند. همزمان این گیاه دارویی می تواند با عفونت ها مبارزه کرده و مانع از ورود باکتری و ویروس ها به سلول شود.

بیشتر بخوانید: گیاه سداب چیست و چه خواصی دارد

پژوهشگران در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ دریافتند که تپش قلب و فشار خون بالا در حیواناتی که این گیاه را به‌شکل خوراکی به آنها داده بودند تا حد زیادی کاهش یافت.

به‌نظر می‌رسد بادرنجبویه روی سازوکار و پالس‌های الکتریکی قلب تأثیر قابل‌توجهی دارد. البته گروه سلامت جامعه پویا همیشه توصیه می‌کند قبل از استفاده از هر گیاهی برای خواص درمانی حتما با پزشک خود مشورت کنید چرا که ممکن است تداخل دارویی ایجاد کند.

نقش بادرنجبویه در خواب

یکی از خواص شناخته‌شده‌ی بادرنجبویه اثر آرام‌بخشی آن است. به‌همین‌دلیل در گذشته از آن برای درمان اضطراب و بی‌خوابی استفاده می‌کردند.

این گیاه در بهبود بیش‌فعالی، تمرکز و تحریک‌پذیری در کودکان بالای ۷ سال تأثیر زیادی دارد. مطالعه‌ای روی جوانان نشان داد، استفاده از این گیاه در غذاها به بهبود خلق‌وخو و عملکرد شناختی آنها کمک می‌کند.

بادرنجبویه در بهبود کیفیت خواب، کاهش علائم بی‌خوابی و اختلالات خواب به‌ویژه در دوران یائسگی بسیار مؤثر است.

بیشتر بخوانید: گیاه والک یا سیرجنگی چیست و چه خواصی دارد

درمان تبخال

بادرنجبویه را به‌دلیل خاصیت ضدویروسی‌اش می‌توان به‌شکل موضعی برای درمان ویروس تبخال به‌کار برد.

تبخال درمان دائمی ندارد، اما برخی روش‌های درمانی می‌توانند تعداد دفعات تبخال‌زدن را کمتر کنند و فاصله‌ی بین آنها را طولانی‌تر کنند. محققان اثربخشی بادرنجبویه را بر تبخال و تاول‌های تبخالی مطالعه کرده‌اند.

عصاره‌ی بادرنجبویه به‌شکل کِرِم دوره‌ی بهبود تبخال را کوتاه‌تر می‌کند، فواصل بین تبخال‌زدن را طولانی‌تر می‌کند و علائم خارش و سوزش را تسکین می‌دهد. جالب اینجاست که ویروس تبخال درصورتِ استفاده‌ی مکرر از بادرنجبویه نسبت به آن مقاوم نمی‌شود. روغن اسانسی بادرنجبویه نیز نتایج مشابهی را نشان داده است.

به‌نظر می‌رسد اثرات بادرنجبویه روی ویروس تبخال به ترکیبات آنتی‌اکسیدانی آن مانند تانِن‌ها و پلی‌فنل‌ها مربوط می‌شود. تاکنون هیچ عوارض جانبی برای استفاده از این ترکیبات به‌صورت خوراکی یا موضعی شناخته نشده است.

بیشتر بخوانید: همه آنچه درباره خارگوش یا افسنتین و خواص آن باید بدانید

تاثیر روی سرطان و سندرم قائدگی

مطالعات دیگری نیز نشان داده‌اند که بادرنجبویه روی رده‌های سلولی سرطانی مانند MCF-7 (رده‌ی سلولی سرطان پستان)، رده‌ی سلولی سرطانی کولورکتال، سلول‌های سرطانی کبد و دو نوع متفاوت از سلول‌های سرطان خون (لوسمی) اثرات آپوپتیک دارد.

در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نشان داده شد که مصرف کپسول بادرنجبویه در کاهش دردها و علائمِ سندرم پیش از قاعدگی در دختران دبیرستانی مؤثر است.